Brousso-rasiero
Erica cinerea
Ericaceae
Nom en français : Bruyère cendrée.
Descripcioun :La brousso-rasiero se rescontro soulamen au couchant de noste relarg qu'èi pulèu uno planto coumuno dóu coustat de l'atlantico. Au contro di brusc que fan de bartas un pau grand, aquelo èi pu basso. Trachis, parié, dins lis endré séusous, sablo e savèu. Se recounèis à si pichòti flour roso e redouno en enflourejado e à si fueio bèn verdo en long, primo, verticilado pèr 3-4 e quàsi sènso péu.
Usanço :La brousso-rasiero èi vertuouso contro lis enfecioun urinàri e li graviho dóu ren (Erica vèn dóu gre e vòu dire roumpre). Se pren en tisano, (30 à 40 g de flour seco pèr litre d'aigo).
Port : Aubret
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : verticilado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Erica
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Jun à óutobre
Liò : Bos clar
- Champino
- Pinedo
- Sablo
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Ouèst
Ref. sc. : Erica cinerea L., 1753
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753